پرهیز از امتیاز طلبى

پیامبر اکرم صلى اللّه علیه و آله با عده اى از اصحاب خود به سفر رفته بودند. حضرت در بین راه دستور داد گوسفندى را ذبح کنند و غذایى تهیه نمایند. مردى گفت : کشتن گوسفند با من باشد، دیگرى گفت : پوست کندن آن با من باشد سو مى گفت : پختن آن را من به عهده مى گیرم .
پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: من هم هیزم آن را آماده مى کنم .
اصحاب گفتند: با رسول اللّه ! پدران و مادران ما فداى شما باد، خود را به زحمت نیندازید، ما خود هیزم را جمع آورى خواهیم کرد.
حضرت فرمود: مى دانم که شما این کار را براى من انجام مى دهید اما خداى عز و جل نمى پسندد که بنده اش خود را از اصحابش ممتاز کند آنگاه برخاست و براى آنها هیزم جمع آورى کرد.

محجة البیضاء، ج 4، ص 61.

احترام به والدین

مردى به محضر رسول اکرم صلى اللّه علیه و آله مشرف مى گردد و عرض کرد: یا رسول اللّه به چه کسى نیکى کنم ؟
پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: به مادرت .
دوباره سوال کرد سپس به چه کسى نیکى کنم ؟
حضرت فرمود: به مادرت .
بار دیگر سوال کرد سپس به چه کسى نیکى کنم ؟
حضرت فرمود: به مادرت .
بار چهارم سوال کرد آنگاه به چه کسى نیکى کنم ؟
پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: به پدرت .

محجة البیضاء، ج 3، ص 439

عزت کار و ذلت صدقه

مردى از انصار نیازمند گردید و از بر آوردن نیاز خود درمانده شد. نزد رسول خدا صلى اللّه علیه و آله رفت و حاجت خود را بیان کرد.
حضرت فرمود: آنچه را در منزل دارى بیاور و چیزى را در این باره کوچک نشمار.
مرد انصارى به منزل رفت و یک قدح و یک قطعه پوست یا پارچه که زیر زین اسب یا شتر مى گذارند را با خود آورد.
رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرمود: چه کسى این دو را مى خرد؟
مردى گفت : من آنها را به یک درهم خریدارم .
حضرت فرمود: چه کسى بیشتر مى خرد؟
مرد دیگرى عرض کرد: من به دو درهم مى خرم .
پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: براى تو باشد و خریدار، دور دهم به مرد انصارى داد. آنگاه حضرت فرمود: با یک در هم آن خوراکى براى خانواده خود تهیه کن و با درهم دیگر تیشه اى خریدارى کن .
مرد انصارى تیشه اى خریدارى کرد و پیامبر صلى اللّه علیه و آله دسته اى دیگران براى آن گرفت و تیشه اى را به دسته اى مجهز کرد و فرمود: برو با این تیشه هیزم بیابان را بکن و چیزى را از چوب و خار بیابان ،تر یا خشک بى ارزش ندان .
مرد انصارى بدنبال کار رفت و پس از پانزده شب به محضر پیامبر صلى اللّه علیه و آله مشرف گردید و وضع اقتصادى او خوب شد.
حضرت صلى اللّه علیه و آله فرمود: این کار بهتر از این بود که در روز قیامت بیائى در حالى که در چهره تو ذلت صدقه باشد.

بحار النوار، ج 103، ص 10

اهمیت طلب مردم

جنازه مردى را آوردند تا رسول خدا صلى اللّه علیه و آله بر آن نماز گذارد.
پیامبر صلى اللّه علیه و آله به اصحاب خود فرمود: شما بر او نماز بخوانید اما من نمى خوانم .
اصحاب گفتند: رسول اللّه ! چرا بر او نماز نمى گذارى ؟
حضرت فرمود: زیرا بدهکار مردم است .
ابوقتاده گفت : من ضامن مى شوم که قرض او را ادا کنم .
پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: بطور کامل ادا خواهى کرد؟
ابوقتاده : بله ، بطور کامل ادا خواهم کرد. آنگاه پیامبر صلى اللّه علیه و آله بر او نماز گذارد.
ابوقتاده گوید: بدهکارى آن مرد هفده یا هجده در هم بود.

مستدرک الوسائل ، ج 13، ص 404.

آداب باطنى و اسرار معنوى نماز

آداب باطنى و اسرار معنوى نماز

«گزیده‏اى از کتاب آداب الصلوة امام خمینى و اسرار الصلوة ملکى تبریزى قدس سرهما»

پیشگفتار

قلب خود را قبله زبانت قرار ده و جز با اشاره قلب و موافقت عقل و رضاى ایمان زبان مجنبان.
حدیث شریف نبوى
انسان را زبانى است ظاهر، که اغلب از نیک و بد و صلاح و فساد او حکایت مى‏کند و زبانى است باطن، که قلب او و قبله زبان او است!
قلب آدمى هم راه را مى‏نمایاند، هم مقصد را. هم ملاک و معیار شناخت و معرفت است و هم راهنماى مقصود.
... و نماز، اگر نماز باشد، دل را که زبان باطن است به یارى مى‏طلبد، زبان را که زبانه ترازوى ایمان است، نیز!
نماز داستان رهایى انسان از خود و رسیدن او به خدا است. انسانى که در سراسر زندگى سراسیمه و پرشتاب در کندو کاو معناى خویش‏ است و تا دست کم اندکى از این معنى را در نیابد، از پا نمى‏نشیند، لا جرم در جستجوى فرصتى است که فارغ از نیک و بد حیات، به سرچشمه ناب همه معانى دست یازد، دمى با او خلوت گزیند و حکایت دل با او باز گوید.
آدمى در دنیاى امروز، در جلوه نمایى آزمندى‏ها و مطامع، محتاج فرصتى است که از برون خسته و افسرده، اندکى گریخته و سرى به درون متعالى خویش زند. پرده‏هاى غفلت و عصیان را کنار زده، چشمى به روشایى بازکند و واسط این کار جز نماز چیست؟
اگر این نبود چرا شارع مقدس، دل سپردن به این فریضه و مداومت بر انجام آن را رکن رکیت این دین ساخته و از آن به عنوان فاصله بین کفر و ایمان یاد کرده است؟

اجمالى از تاریخ ادیان

کان الناس امه واحده فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین و انزل معهم الکتاب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه. (سوره بقره آیه 213)

مطمئن‏ترین راه در تحقیق اجمالى پیدایش ادیان که از نظر دینى مى‏توان اعتماد نمود همان است که قرآن کریم اجمالاً بیان آن مى‏پردازد زیرا از هر گونه خطا و اشتباه و اعمال تعصب و غرض‏رانى منزه و مبراست.
دین خدا که همان دین اسلام است ان الدین عند الله السلام از نخستین روز پیدایش بشر همراه وى بوده است؛ زیرا چنانکه در قرآن کریم تصریح شده نسل کنونى بشر بدو نفر مرد و زن منتهى است که در قرآن کریم بنام آدم و زوجه‏اش حوا نامیده شده‏اند؛ و آدم پیغمبر بوده و وحى‏هاى آسمانى به وى نازل مى‏شده است دین آدم بسیار ساده و مشتمل بر کلیاتى چند بوده مانند اینکه مردم باید در یادخدا باشند و بهمدیگر خاصه بوالدین احسان و نیکى کنند و از فساد و قتل و کارهاى زشت دورى نمایند.
پس از آدم و زوجه‏اش، فرزندانشان روزگارى با نهایت سادگى بدون اختلاف مى‏گذرانیدند چون روزبروز شماره افراد افزوده مى‏شد کم کم دور یکدیگر جمع شده زندگى دستجمعى را تشکیل دادند.
در این حال شیوه زندگى را بتدریج مى‏آموختند و خود را بمدنیت نزدیکتر مى‏ساختند، چون شماره مردم رو بفزونى گذاشت بقبائل مختلف تقسیم شدند و در هر قبیله نیز بزرگانى یافت مى‏شدند که افراد قبیله به آنان احترام مى‏گذاشتند و حتى پس از مرگ نیز مجسمه‏هاى ایشان را مى‏ساختند و مورد ستایش قرار مى‏دادند؛ و از همین روزگار بت پرستى در میان مردم رواج گرفت؛ چنان که در اخبار امامان وارد شده که پیدایش بت پرستى از این راه بوده است و تاریخ بت پرستى نیز همین معنى را تأیید مى‏نماید کم کم در اثر اجحافاتى که اقویا بضعفا مى‏نمودند اختلافاتى بین مردم پیدا شد. این اختلافات و اختلافهاى اتفاقى علت کشمکشهاى گوناگون زندگانى گردید.
پیدایش این اختلافات که بشر را از راه سعادت منحرف ساخته بسوى بدبختى و هلاکت مى‏کشانید، سبب شد که خداى مهربان پیغمبرانى را برانگیخت و با ایشان کتاب آسمانى را که اختلافات بشر را حل و فصل مى‏نمود فرستاد چنانکه خداى متعال در کلام خود مى‏فرماید:
کان الناس امه واحده فبعث الله النبیین مبشرین و منذرین و انزل معهم الکتاب بالحق لیحکم بین الناس فیما اختلفوا فیه

منبع :‌ کتاب آموزش دین از علامه سید محمد حسین طباطبائى‏

اندازه معیشت

روزى رسول خدا صلى اللّه علیه و آله با همراهان خود در صحرا عبور مى کرد که به شتربانى گذر کرد، کسى را فرستاد تا از او شیر بخواهد.
شتربان گفت : آنچه در سینه شترهاست صبحانه قبیله است و آنچه در ظرف هاست شام آنهاست .
رسول خدا صلى اللّه علیه و آله گفت : خدایا مال و فرزندانش را زیاد گردان .
آنگاه به راه افتادند تا به چوپانى رسیدند. حضرت کسى را فرستاد تا از او شیر بگیرد. چوپان گوسفند را دوشید و هرچه در ظرف داشت در ظرف پیامبر صلى اللّه علیه و آله ریخت و گوسفندى هم براى آن حضرت فرستاد و عرض کرد: همین اندازه نزد ما بود اگر بیشتر هم بخواهید به شما مى دهیم .
رسول خدا صلى اللّه علیه و آله گفت : خدایا او را به اندازه کفاف روزى ده .
یکى از اصحاب عرض کرد: یا رسول اللّه ! براى کسى که به شما چیزى نداد دعائى کردى که همه ما آن را دوست داریم و براى کسى که حاجت تو را برآورده ساخت دعائى کردى که همه ما آن را ناخوش مى داریم .
رسول خدا صلى اللّه علیه و آله فرمود: آنچه کم و کافى باشد بهتر از زیادى است که دل را مشغول دارد.
خداوندا محمد و آل محمد را به اندازه کفاف روزى عطا فرما.
امام صادق علیه السلام فرمود: خداى عز وجل مى فرماید: اگر بر بنده مومنم تنگ گیرم غمگین مى شود در صورتى که این تنگى او را به من نزدیکتر مى سازد و اگر بر بنده مومنم وسعت دهم شادمان گردد، در صورتى که آن وسعت او را از من دورتر مى کند.

اصول کافى ، باب الکفاف ، ح 5.

کلید بى نیازى

مردى از اصحاب پیامبر صلى اللّه علیه و آله به سخنى معیشت گرفتار شد. همسرش به او گفت : اى کاش به محضر پیامبر صلى اللّه علیه و آله مى رفتى و از او چیزى رد خواست مى کردى .
مرد تنگدست به خدمت پیامبر صلى اللّه علیه و آله آمد و و حضرت از او را مشاهده کرد فرمود: هر کسى از ما بخواهد به او عطا خواهیم کرد و هر کس بى نیازى جوید خداوند او را بى نیاز کند.
مرد فقیر با خود گفت : مقصود او من بودم . سپس به سوى همسرش بازگشت و او را از سخن حضرت خبردار کرد.
همسرش گفت : رسول خدا صلى اللّه علیه و آله هم بشر است (از حال تو خبر ندارد) او را آگاه کن .
آن مرد دوباره به محضر پیامبر صلى اللّه علیه و آله شرفیاب گشت و چون حضرت او را دید فرمود: هر کسى از ما بخواهد به او خواهیم داد و هر کس بى نیازى جوید خداوند بى نیازیش سازد. سه بار این تکرار شد و او به محضر پیامبر صلى اللّه علیه و آله مى رفت و بر مى گشت . آنگاه رفت و کلنگى عاریه کرد و براى کندن هیزم حرکت کرد و قدرى هیزم آورد و به مقدارى آرد فروخت و آردها را به منزل برد و از آن استفاده کردند. روز بعد هم رفت و هیزم بیشترى آورد و فروخت و. همواره کار مى کرد و مى اندوخت تا خود کلنگى خرید و گردید. آنگاه به محضر پیامبر صلى اللّه علیه و آله مشرف گردید و به اطلاع او رسانید که چگونه براى درخواست نزد او آمد و چه جمله اى را از او شنید.
پیامبر اکرم صلى اللّه علیه و آله فرمود: که من گفتم : هر که از ما بخواهد به او مى دهیم و هرکه بى نیازى گرداند.

اصول کافى ، باب القناعة .

حفظ خویشاوندى

شخصى نزد رسول اللّه خدا صلى اللّه علیه و آله آمد و عرض کرد: یارسول اللّه ! بستگانم بامن قطع رابطه کرده و مرا مورد حمله و شماتت قرار داده اند آیا من هم با آنها قطع رابطه کنم ؟
پیامبر صلى اللّه علیه و آله فرمود: با این وضع خداوند نظر و رحمتش را از همه شما بر مى دارد. آن مرد گفت : پس چه کنم ؟
حضزت فرمود: ایجاد رابطه کن باکسى که با تواضع رابطه کرده است و بخشش به کسى که تو را محروم ساخته است و عفو کن کسى را که به تو ظالم کرده است . در این صورت از سوى خداوند پشتیبانى رد برابر آنها خواهى داشت.

محجة البیضاء، ج 3، ص 430.

برکات حجت خدا

احمد بن اسحاق گوید: بر امام حسن عسکرى علیه السلام وارد شدم و مى خواستم از امام بعد از او سوال کنم . امام علیه السلام قبل از سوال من فرمود: اى احمد بن اسحاق ! خداوند زمین را از زمان خلقت آدم تا روز قیامت از وجود حجت خالى نمى گذارد و به وسیله اوست که بلا را از اهل زمین دور مى گرداند، باران مى بارد و برکات زمین ظاهر مى شود.
عرض کردم : یابن رسول اللّه : امام بعد از شما کیست ؟